نمادهای شهر هم از همین رو به جایگاهی میرسند که شهروندان آن را یادمان میدانند. برج میلاد که سالهاست ذهن پایتختنشینان را بهخود مشغول کرده است به جز کالبد خود، روحی هم دارد که در ذهن و خاطر شهروندان و چهرههای فرهنگی جاری است.
این صفحه در جستوجوی آنچه از برج میلاد در خاطر اهل فرهنگ پایتخت جای گرفته، است تا جایگاه برج میلاد بهعنوان یک نماد به دست آید.البته این نظرخواهی قطعا کامل نیست ،اما میتواند بخشی از نگرش اهل فرهنگ و فعالان حوزههای اجتماعی را نسبت به برج میلاد منعکس کند.دیدگاههای متفاوت افرادی که نظر آنها در زیر آمده است، از یک سو به تفاوت نگاه آنان برمیگردد و از طرف دیگر ناشی از کمبود اطلاعات ایشان از برج میلاد است.
مریلا زارعی
همیشه این برای من سؤال بود که در چه شرایطی کلنگ ساخت برج میلاد بر زمین خورد و ایده ساخت چطور شکل گرفت؟ در هر حال برج میلاد نقطه اتصال به تاریخ معماری پر افتخار ایران است.
بهزودی درهای برج میلاد به روی مردم گشوده میشود تا یکی از عظیمترین آثار معماری معاصر و بلندترین و پیچیدهترین سازه تاریخ ایران با کارکردهای بدیع خود، رونمایی شود. ساخت برج میلاد پس از این در کنار برج آزادی خواه نا خواه بهعنوان یکی از نمادهای تهران خواهد بود. عمده کار برج میلاد که گفته میشود از ابتدا بهعنوان یادمانی از بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران نامگذاری شده است، مخابراتی، تجاری و گردشگری است. اگر چه برج میلاد با تاخیر آماده شد و امروز این برج از حالت ستونی خالی و بیمصرف در گوشهای از شهر به برجی زیبا و کاربردی درآمده اما هنوز نکات قابل توجهی در موردش باقی مانده که در بلندمدت باید به آن توجه شود. یکی از مهمترین این مسائل رعایت معماری ایرانی و اسلامی در آن است.
فاطمه آلیا
برج میلاد عنصر معمارانه بسیار پرقدری که میخواهد نشانهای از یگانه بودن زمین و آسمان باشد را دارد. این برج ساختمانی، فنی، تجاری و گردشگری بوده که در نظارت شهرداران مختلف بوده است. این مجموعه قرار است بهزودی افتتاح شود. مردم پس از مدتها انتظار برای افتتاح این برج علاقهمند هستند برج میلاد را ببینند.
اما لازمه این کار قیمت مناسب بلیت است تا عموم مردم بتوانند از آن بازدید کنند. اگر شهرداری امکان تخفیف دادن یا کم کردن بلیت را ندارد، برای این کار میتوان پیشنهاد کرد دستگاههای مختلف تسهیلاتی را برای کارمندان خود فراهم کنند تا آنها نیز توان بازدید از این مجموعه را داشته باشند یا اینکه دستگاههای مختلف تخفیف ویژهای را در نظر بگیرند. این مسئله بهخصوص در اوایل افتتاح این طرح ضرورت دارد زیرا که مردم هیجان بیشتری برای بازدید آن دارند.
عبدالصمد خرمشاهی
برج میلاد، چهارمین برج بلند تلویزیونی و مخابراتی جهان است که در تپههای کوی نصر تهران و مجموعه یادمان قرار دارد. در هر دوره بنا به دلایل مختلفی ساخت این برج متوقف شده و سالها این طرح نیمه کاره به حال خود رها شده است.
این برج طرحی است که سایهاش سالها بر دیگر طرحهای شهرداری سنگینی میکرد. برج میلاد قطعاً یکی از بزرگترین برجهای دنیاست. اما جالب است بدانید که مهمترین رکورد این برج نه ارتفاع آن و بلکه طولانیبودن زمان ساخت است. یعنی در حالی که زمان ساخت 3برج بلند دنیا: تورنتو، مسکو و شیکاگو از 3سال بیشتر نبوده، برج میلاد 11سال پس از آغاز زمان احداث هنوز ساخته نشده و اگر توجه ویژه مدیریت کنونی شهرداری تهران نبود چه بسا این زمان از 15سال هم فراتر میرفت. گفته شده که نمادهایی از هنر و معماری ایرانی و اسلامی در برج میلاد بهکار گرفته شده است.
جمشید مشایخی
برج میلاد نقش هویتی را داراست و میتواند جایگاهی مانند برج آزادی برای شهر پیدا کند. به هر حال این بنا در خط آسمان شهر در شب و روز اثر خود را گذاشته است و نمادی شده و نمودی پیدا کرده است. این نکته مثبتی است. برج میلاد را همانند برج ایفل پاریس و برج بزرگ توکیو و ناگویا و بارسلون، بهعنوان اثری باید دید که تعلقش به زمان ساخته شدنش نمیتواند تعیینکننده ارزش نمادین آن دانسته شود.
در زمینه همین نگاه کلی است که فکر میکنم باید با آرامشی که طعم تاریخ دارد و خواهان پرهیز و گریز از شتاب است، به این برج نگاه کنیم و به یاد بیاوریم که تمام کاربردهای موعود آن، هرگز همیشه ثابت نمیمانند؛ به این معنا که ارزشگذاری بنایی برج میلاد، باید استوار بر بینشی تاریخی باشد و نه بر نگرشی کاربردی و نه حتی صرفاً فنی – تخصصی.
این نکته را باید به خاطر بیاوریم که بنای برجها و منارهای کهن کشورمان که نمایانگر هستی پویای انسان روی خاک خداوند بوده اند، هیچگاه بر مبنای محاسبههای سود و زیان روزمره ساخته نمیشدند.
فربد فدایی
در چند دهه اخیر روندی در کشورها اتفاق افتاده است که چیزی را بهعنوان نمادی برای شهر میسازند. نمادهای کشورهای مختلف یا شهرهای گوناگون جنبه طبیعی دارد که بهصورت ذاتی از دل کشور بیرون آمده است. اقدام برای ساخت بلندترین برج در تهران در چارچوب کوششهایی برای خودنمایی و ساختن نماد مصنوعی برای تهران است. در ایران در واقع ضرورتی برای ساختن این برج بلند وجود ندارد؛ زیرا از این همه ارتفاعات برای ارسال امواج تلویزیونی و مخابراتی میتوان استفاده کرد.
ساختن این همه برجهای بلند در تهران از بریز و بپاش و خودنمایی حکایت میکند، حادثه طبیعی یا فاجعه مانند زلزله معلوم نیست چه بر سر ساکنان این برج خواهد آورد. ساختن بناهای بیفایدهاگر صدها توجیه قانعکننده هم برای آن ردیف کنند باز هم از فقدان اعتماد به نفس مدیران آن حکایت میکند.
علیرضا خمسه
از کودکی از ارتفاعهای بلند میترسیدم. وقتی برج میلاد را شروع به ساخت کردند و گفتند بلندترین برج ایران است و نیز جزء 4 برج بلند دنیا قرار دارد، با شنیدن این خبر کمی دلهره گرفتم و سرم گیج رفت. تصور اینکه به بالاترین نقطه برج رفته و به غذا خوردن مشغول شوم یا از مراکز تجاری آن خرید کنم کمی برایم سخت است. شنیدم که این برج تمام امکانات لازم را بهخود دیده است و از ساختمان تجارت جهانی، مرکز تجاری و اداری، هتل 5 ستاره، مجموعه باغهای ایرانی، فضای سبز، تفرجگاهها و رستورانها تشکیل شده است. منتظرم که این طرح به اتمام برسد و به بالای آن بروم. میخواهم امتحان کنم بالاخره ترس من از ارتفاع خواهد ریخت یا خیر.